Leiðsöguhundar

Blindrafélagið beitir sér fyrir því að tryggja félagsmönnum sínum aðgang að þjálfuðum leiðsöguhundum. Leiðsöguhundar eru gríðarlega öflugt hjálpartæki fyrir blint og alvarlega sjónskert fólk og veita þeir notendum mikið frelsi og aukið öryggi. Notandi leiðsöguhunds öðlast frelsi til þess að komast um í umhverfi sínu, innan dyra sem utan. Hundarnir leiða notendur sína framhjá hindrunum sem í vegi þeirra verða og þeir gæta þess að notandinn fái ekki trjágreinar í andlitið þar sem þær slúta yfir gangstéttir. Þeir finna auð sæti fyrir notendur sína þar sem það á við og þeir eru þjálfaðir til þess að finna ýmsa hluti svo sem lykla eða hanska sem notendur missa á ferðum sínum með hundinum. Leiðsöguhundar eru ekki síður góðir félagar og mörg dæmi eru um að þeir hafi rofið félagslega einangrun notenda sinna og stuðlað að virkari þátttöku þeirra í samfélaginu.

Í reglugerð nr 233/2010 og fylgiskjölum, um úthlutun á hjálpartækjum á vegum Þjónustu- og þekkingarmiðstöðvar fyrir blinda, sjónskerta og einstaklinga með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu, er kveðið á um að leiðsöguhundar fyrir blinda og sjónskerta séu hjálpartæki. Þjónustu- og þekkingarmiðstöðin ber ábyrgð á úthlutun leiðsöguhunda til notenda.

Reglugerð 9412002 um hollustuhætti
4.k 19. gr. Hreinlæti og dýr
Ekki má hleypa hundum, köttum eða öðrum dýrum inn í húsrými eða á lóðir sem fjallað er um í fylgiskjali 3. Heimilt er þó fötluðu fólki að hafa með sér hjálparhunda á gististaði, veitingastaði, í skóla, á snyrtistofur og hársnyrtistofur, heilbrigðisstofnanir, íþrótta- og baðstaði, fangelsi og samkomuhús, enda sé hinum fatlaða ótvíræð nauðsyn að hjálparhundi. Hundurinn skal merktur sem hjálparhundur og hinn fatlaði skal hafa leyfi fyrir honum í samræmi við ákvæði í samþykktum einstakra sveitarfélaga. Heilbrigðisnefnd er heimilt, að fenginni beiðni hlutaðeigandi stofnunar að veita undanþágu til að halda hunda, ketti og önnur gæludýr á heilbrigðis- og meðferðastofnunum.

Blindrafélagið gefur út leiðsöguhundadagatal á hverju ári. Ágóði af sölu dagatalsins er nýttur til kaupa á nýjum leiðsöguhundum fyrir Þjónustu- og þekkingarmiðstöðina.

Blindrafélagið og Þjónustu- og þekkingarmiðstöðin unnu skýrslu fyrir félagsmálaráðuneytið 2019 um fortíð og framtíð leiðsöguhunda á Íslandi. Hægt er að lesa skýrsluna með að smella hér.

Leiðsöguhunda bæklingur

Hér fyrir neðan eru nokkrar algengar spurningar um leiðsöguhunda. Ef þú hefur spurningu sem ekki er svarað hér, má gjarnan senda hana til okkar í tölvupósti á netfangið blind@blind.is.

 

  • Hvar mega leiðsöguhundar vera?

    Reglugerð 9412002 um hollustuhætti

    4.k 19. gr. Hreinlæti og dýr

    Ekki má hleypa hundum, köttum eða öðrum dýrum inn í húsrými eða á lóðir sem fjallað er um í fylgiskjali 3. Heimilt er þó fötluðu fólki að hafa með sér hjálparhunda á gististaði, veitingastaði, í skóla, á snyrtistofur og hársnyrtistofur, heilbrigðisstofnanir, íþrótta- og baðstaði, fangelsi og samkomuhús, enda sé hinum fatlaða ótvíræð nauðsyn að hjálparhundi. Hundurinn skal merktur sem hjálparhundur og hinn fatlaði skal hafa leyfi fyrir honum í samræmi við ákvæði í samþykktum einstakra sveitarfélaga. Heilbrigðisnefnd er heimilt, að fenginni beiðni hlutaðeigandi stofnunar að veita undanþágu til að halda hunda, ketti og önnur gæludýr á heilbrigðis- og meðferðastofnunum.

  • Hver eru réttindi leiðsöguhunda til aðgengis umfram aðra hunda?

    Í reglum um hundahald í reglugerð um hollustuhætti 941/2002 er að finna undanþágu fyrir hjálparhunda fyrir fatlaða sem veitir þeim aðgang að gististöðum, veitingastöðum, skólum, hársnyrtistofum og snyrtistofum, heilbrigðisstofnunum, íþrótta- og baðstöðum og samkomuhúsum enda sé hinum fatlaða ótvíræð nauðsyn á hjálparhundi. Hundurinn skal merktur sem hjálparhundur og hinn fatlaði skal hafa leyfi fyrir honum í samræmi við ákvæði í samþykktum einstakra sveitarfélaga. Blindrafélagið gefur út sérstök skírteini til notenda leiðsöguhunda í samstarfi við heilbrigðisnefndir og viðeigandi sveitarfélög. Skírteinum þessum geta notendur framvísað þegar á þarf að halda.

  • Hvað kostar að fá leiðsöguhund?

    Þeir sem uppfylla skilyrði um að fá leiðsöguhund bera ekki af því neinn kostnað, ef frá er talinn daglegur rekstrarkostnaður við hundahald. Kostnaður að baki þjálfaðs leiðsöguhunds er umtalsverður en Þjónustu- og þekkingarmiðstöðin og Blindrafélagið beita sér fyrir því að tryggja þeim sem uppfylla skilyrði um að hafa leiðsöguhund aðgang að þjálfuðum leiðsöguhundum, sér að kostnaðarlausu.

  • Hvaðan koma leiðsöguhundarnir?

    Starfandi leiðsöguhundar á Íslandi hafa komið frá Leiðsöguhundaskóla norsku Blindrasamtakanna og einnig frá Kustmarkens Hundtjänst í Svíþjóð. Labrador er sú tegund sem mest er notuð. Golden Retriever, Schaefer og kóngapúðlar eru einnig notaðir og er síðastnefnda tegundin oft valin fyrir ofnæmissjúklinga.

  • Hvað tekur langan tíma að fá leiðsöguhund?

    Umsóknarferlið tekur að jafnaði um það bil eitt ár. Það hefst með því að umsækjendur taka þátt í fornámskeiði um notkun hundsins. Gera þarf ráð fyrir að nokkurn tíma taki að finna réttan hund fyrir viðkomandi umsækjanda. Það má reikna með því að þetta samval taki lengri tíma þegar taka þarf tillit til þess að senda þarf viðkomandi hund milli landa.

  • Hvernig sæki ég um að fá leiðsöguhund?

    Einstaklingar sækja um leiðsöguhund hjá Þjónustu- og þekkingarmiðstöð fyrir blinda, sjónskerta og einstaklinga með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu, en leiðsöguhundar eru skilgreindir sem hjálpartæki hjá Miðstöðinni. Umsókninni þurfa að fylgja sjónstöðuvottorð frá augnlækni og vottorð um almennt heilsufar frá heimilislækni.

  • Hverjir geta fengið leiðsöguhund?

    Áður en einstaklingum er úthlutað leiðsöguhundi þurfa þeir að taka þátt í fornámskeiði um notkun hundsins. Markmiðið með slíku námskeiði er að fá sem besta mynd af því hvaða væntingar umsækjendur hafa til hundsins og hvaða eiginleikum hundurinn skal vera búinn til þess að hundur og maður vinni sem best saman.  Eftir fornámskeiðið meta þjálfarar og ráðgjafar hvort umsækjanda henti að fá leiðsöguhund og þá hvers konar hundur hentar hverjum og einum umsækjenda. Þátttaka í fornámskeiði er ekki bindandi. Vera kann að ákveðið verði að mæla ekki með leiðsöguhundi fyrir umsækjanda og eins getur umsækjandi hætt við að fá leiðsöguhund að loknu námskeiði.